“Vrouwen ervaren minder vaak plezier én minder orgasmes dan mannen”
Waar komt de orgasme-plezier kloof vandaan?
Vaak wordt er als antwoord op deze vraag geopperd: ‘vrouwen raken moeilijker opgewonden’ of ‘vrouwen komen minder makkelijk klaar en dat duurt heel lang’. Maar er is gelukkig meer dan genoeg onderzoek om aan te tonen dat beide uitspraken niet waar zijn!
Onderzoekers zijn er namelijk achter gekomen dat seksuele opwinding lichamelijk gezien bij mannen en vrouwen zeer gelijk verlopen. Het lichamelijke proces, wat tig keer per dag plaatsvindt, gaat ongeveer zo: Eerst ervaar je een seksuele prikkel, bijvoorbeeld het zien van een filmscène, het horen van een liedje of het ruiken van een lekker geurtje als je over straat loopt. Het lichaam reageert hierop door binnen ééntiende van een seconde extra bloed naar de geslachtsdelen te sturen. Daarna volgt past de bewustwording dat er een seksuele prikkel was en dat je lichaam hier opgewonden van is geworden. Dan volgt er een bewuste of onbewuste keuze om iets met deze prikkel te doen of deze te laten voor wat het was. (3) In veel situaties gebeurt dit onbewust omdat de situatie er niet naar is om iets met de seksuele prikkel te doen: je zit bij je schoonouders op de bank, je zit in de klas of loopt op straat. Dan verdwijnt de opwinding vanzelf en gaat je dag gewoon weer verder. Als je je wel in een juiste situatie bevindt, kan je ervoor kiezen om wel iets met deze prikkel te doen. (4) Dan volgt verdere opwinding in je lichaam en wie weet een leuke vrijpartij of soloseks. De frequentie waarin dit proces plaatsvindt, verschilt niet tussen mannen en vrouwen (5). Maar het kan natuurlijk wel goed zijn dat jij en je partner net ‘langs elkaar heen prikkelen’ en het dus lijkt dat je nooit op hetzelfde moment opgewonden bent. Ik kom hier later nog op terug wat je dan zou kunnen doen.
En dan nog de vraag of vrouwen meer tijd nodig hebben om klaar te komen? Niet echt, bij soloseks kan een groot deel van de vrouwen prima binnen 3-5 minuten klaarkomen. Maar waar komt dan die orgasme- of plezierkloof vandaan?
“Er zit (bijna) geen verschil in hoe en hoe vaak per dag mannen en vrouwen opgewonden raken”
Stukje geschiedenis
Het klinkt waarschijnlijk best saai om de geschiedenis in te duiken wanneer we het over seks hebben. Maar juist de geschiedenis heeft onze blik en houding tegenover seks gevormd. Seksboeken speciaal die voor de (getrouwde) vrouw geschreven in de 19e en de 20e eeuw omschrijven seks als de noodzakelijke manier om voort te planten en niet meer dan dat. Vrouwelijk genot en de clitoris (waarover toen ook al genoeg bekend was!) wordt als onbelangrijk gezien en meestal niet omschreven. (6) Boeken die wel ingingen op vrouwelijk genot werden vaak door de kerk of politiek verbannen. Vrouwen werdt dus aangeraden om omtrent seksualiteit passief te zijn en weinig of geen seksueel verlangen te hebben. Zwanger wordt je alleen van penis-in-vagina seks, dus dit is het enige belangrijke en zo werd dit de norm.
Nu nog steeds is dit in bepaalde mate de visie van onze samenleving op seks: Wanneer je het over seks hebt, wordt vaak penis-in-vagina seks bedoeld. Voorspel (of seks zonder penis-in-vagina seks) zou de minder belangrijke ‘rest’ zijn en kan makkelijk overgeslagen worden. Daarnaast wordt vaak pas gezegd dat je ontmaagd bent als je penis-in-vagina seks hebt gehad. Of als je als vrouw geniet van seks en/of meerdere bedpartners hebt en hiervoor uit komt, is de kans groot dat je vaker dan eens negatieve uitspraken naar je hoofd krijgt geslingerd. Waar dit bij mannen vaak als stoer gezien wordt. (7) Dit komt dus voort uit hele oude en onjuiste overtuigingen die lang geleden ook maar gewoon door iemand bedacht zijn zonder onderbouwing.
“Veel vrouwen ervaren pijn tijdens de penis-in-vagina seks en initieren hierdoor minder vaak seks”
Vrouwelijke ervaring van penis-in-vagina seks
Een groot deel van de vrouwen ervaart aan penis-in-vagina alleen seks weinig of geen plezier. Maar 30-35% van de vrouwen kan een orgasme krijgen van alleen penis-in-vagina seks zonder stimulatie van het uitwendige puntje van clitoris. (8) Vaak worden deze orgasmes gelinkt aan stimulatie van een G-spot, maar die blijkt helemaal niet te bestaan! (9-10) Wanneer vrouwen klaar komen van penis-in-vagina seks komt dit door stimulatie van een inwendig deel van de clitoris. Hoe dit precies werkt en eruitziet zal in een volgend artikel worden beschreven (cliffhanger! Of een plezier-kloofhanger? 😉 ).
Een groter deel van de vrouwen, namelijk 46% van de vrouwen onder de 25 jaar oud (op latere leeftijd neemt dit percentage iets af) ervaart regelmatig pijn tijdens de penis-in-vagina seks tegenover 0,2% van de mannen. 11% van de vrouwen onder de 25 jaar ervaart vaak tot altijd pijn tijdens de seks. (11)
Het overgrote deel van de vrouwen dat pijn ervaart tijdens de seks vertelt dit niet aan haar partner en stopt niet met penis-in-vagina seks omdat ze de pijn bestempelt als normaal, vanuit schuldgevoel, omdat ze bang is om haar partner te verliezen et cetera. (11) Je kan je misschien voorstellen dat als je regelmatig pijn ervaart tijdens de penis-in-vagina seks, je geen plezier beleeft aan penis-in-vagina seks. En als je hier eigenlijk nooit of zelden een orgasme van krijgt, je hier steeds minder zin in krijgt en je daarom minder vaak initiatief neemt tot penis-in-vagina seks. De cyclus voor het zin krijgen in seks en het initiëren hiervan is namelijk gebaseerd op het wel of niet krijgen van een beloning (plezier in seks of een orgasme). (12) Je kan je misschien voorstellen dat als je altijd verliest bij ganzenborden je volgende keer niet initieert om dat spel te spelen. Of dat wanneer die ene broek veel te strak zit dat het pijn doet, je die broek niet opnieuw aantrekt. (1) Hierdoor komt het regelmatig voor dat in een langdurige relatie de vrouw minder zin lijkt te krijgen in seks en steeds minder initiatief neemt wanneer de basis van de seksuele relatie penis-in-vagina seks is.
“Penetratie is niet langer de norm. Plezier is de nieuwe standaard!”
Hoe keren we hierin het tij en dempen we die onnodige kloof?
Besef, denk na, omarm en bespreek samen de volgende punten:
- Plezier voor beide partijen is het allerbelangrijkste aan seks! (1) Als het plezier dan een orgasme als gevolg heeft is dit helemaal mooi mee genomen, maar dit hoeft niet het einddoel te zijn! (1,2,13)
- Je leert waar je plezier (en eventueel een orgasme) aan beleeft door samen én alleen dingen uit te proberen. Jezelf ontdekken door middel van soloseks is net zo belangrijk als samen met een partner leren wat bij jullie werkt.
- Clitorale stimulatie is erg belangrijk voor vrouwelijk plezier. En juist na clitorale stimulatie is de vagina waarschijnlijk beter nat en dit helpt dan weer bij het voorkomen van pijn en het bereiken van punt 1!
- Penis-in-vagina seks hoeft niet de norm te zijn! Vul de vrijpartij in naar jou/jullie eigen verlangens.
- Het is en blijft belangrijk om met je partner te bespreken wanneer je pijn ervaart tijdens de (penis-in-vagina) seks. Niet minstens zo belangrijk is het bespreken van waar jij plezier/opwinding/prikkels aan beleeft om zo samen te leren wat werkt en wat niet.
- Kijk samen naar jullie randvoorwaarden van seks: creëer een fijne omgeving waar je je beide veilig voelt, samen kunnen lachen, je vertrouwd en verbonden voelen met je partner, samen durven te experimenteren en kwetsbaarheid.
Wat zijn dan dingen waar jij/jullie verbetering in kunnen brengen?
Hoe communiceer jij met je partner over wat je nodig hebt voor plezier tijdens de seks?
Wat geeft jou en je partner plezier tijdens de seks?
Gebruikte bronnen:
- Laan E, van Lunsen R. De waarheid over seks. Amsterdam: Uitgeverij Prometheus; 2021
- Frederick DA, John HK, Garcia JR, Lloyd EA. Differences in orgasm frequency among gay, lesbian, bisexual, and heterosexual men and women in a U.S. national sample. Archives of Sexual Behavior. 2018;47(1):273–288.
- Janssen E, Bancroft J. The dual-control model of sexual response: relevance to sexual dysfunctions. In: Jansson E, Bancroft J, editors. The Psychophysiology of Sex. Bloomington (IN): Indiana University Press; 2007. p. 197–222
- Toates F. How sexual desire works: The enigmatic urge. Cambridge (UK): Cambridge University Press; 2014
- Janssen E, Everaerd W. Determinants of sexual arousal: Psychophysiological theory and data. Annual Review of Sex Research. 1993;4(1):211–241
- Krafft-Ebing R. Psychopathia sexualis: A medico-forensic study. 12th ed. Stuttgart: Ferdinand Enke; 1903.
- Bergman S. The (non)performativity of sex: A Foucauldian reading of sexual dysfunction. Signs (Chic). 2013;38(4):1031–59. doi:10.1086/668553.
- Herbenick D, Reece M, Schick V, Sanders SA, Dodge B, Fortenberry JD. An event-level analysis of the sexual characteristics and composition associated with female orgasm. Arch Sex Behav. 2010;39(5):1127-39. doi:10.1007/s10508-009-9565-1.
- Mitricheva E, Hu J, Claes L, Depypere H, Vanden Bossche H, De Sutter P, et al. Morphology of the clitoral complex: A study based on magnetic resonance imaging. J Sex Med. 2019;16(5):704–12. doi:10.1016/j.jsxm.2019.02.010.
- O’Connell HE, Sanjeevan KV, Hutson JM. Anatomical relationship of the clitoris and urethra: revisited. J Urol. 2005;174(4 Pt 1):1189-95. doi:10.1097/01.ju.0000173639.38898.cd.
- Mitchell KR, Geary R, Graham CA, Datta J, Wellings K, Mercer CH. Painful sex (dyspareunia) in women: prevalence and associated factors in a British population probability survey. BJOG. 2017;124(11):1689-97. doi:10.1111/1471-0528.14693.
- Toates F. How sexual desire works: The enigmatic urge. Cambridge (UK): Cambridge University Press; 2014.